Haal uw afgedankte gsm maar weer uit de kast, want hij is goud waard
Bron: Het Nieuwsblad
In elk huishouden liggen gemiddeld vier tot vijf gsm's en smartphones stof te vergaren, zegt materialenbedrijf Umicore. Daardoor blijft een schat aan grondstoffen - van goud en zilver over palladium tot kobalt - onbenut. "De inzameling van afgedankte smartphones is een ramp", zegt Umicore-topman Marc Grynberg.
We laten letterlijk een fortuin liggen. Volgens de Verenigde Naties is de berg smartphones die we jaarlijks afdanken zo'n 9 miljard dollar waard, alleen al aan herbruikbare grondstoffen. Toch wordt van al die toestellen hooguit één tot drie procent gerecycleerd. Zonde, vindt Marc Grynberg, topman van het Belgische Umicore, met zijn fabriek in Hoboken een van de wereldleiders in het terugwinnen van waardevolle metalen uit afvalstromen. "Alleen al het kobalt in die jaarlijkse hoop afgedankte smartphones zou volstaan om zeker 2 miljoen elektrische voertuigen te laten rijden."
Veel van die metalen, kobalt op kop, worden almaar schaarser en dus duurder, terwijl de vraag stijgt. Bovendien klagen mensenrechtenorganisaties al langer de vaak mensonterende omstandigheden aan waarin bepaalde van die grondstoffen - kobalt in Congo, bijvoorbeeld - worden ontgonnen.
Het recycleren van smartphones is dus al minstens een deel van de oplossing. Umicore verwerkt intussen zo'n 40.000 ton elektronisch 'afval' per jaar, waarvan zowat 10 procent gsm's en smartphones. Uit 35.000 toestellen haalt de firma voor 38.000 euro aan goud, voor 3.000 euro aan palladium, voor 2.850 euro aan zilver en voor 1.500 euro aan koper. "Maar de inzameling van afgedankte smartphones is een ramp", zegt Grynberg. "Onbegrijpelijk, aangezien anno 2018 anderhalf miljard smartphones gemaakt worden en tegelijk het aantal toestellen in onbruik is opgelopen tot 2 miljard."
Recupel, dat instaat voor de inzameling van afgedankte elektro, spreekt Umicore niet tegen. "Ja, we kunnen meer en beter inzamelen", zegt woordvoerder Katrien Verfaillie, "maar het begint wel bij de consument zelf."
Recupel probeerde in 2016 zicht te krijgen op wat we in huis hebben, en kwam voor alle Belgische gezinnen uit op 375 miljoen elektrotoestellen, waarvan er 48 miljoen niet meer gebruikt werden. "Dat betekent tien ongebruikte toestellen per gezin. In plaats van die stof te laten vangen, kan je ze beter deponeren in de kringwinkel, het containerpark of in onze inzamelmeubels."
Toch is er ook goed nieuws. Volgens Recupel waren de inzamelcijfers voor 'klein elektro' - waartoe smartphones en gsm's behoren - nog nooit zo hoog. "Volgens de voorlopige cijfers doen we minstens even goed als in 2016. En toen was dit de sterkst gegroeide afvalgroep: 5 à 7 procent meer in gewicht en bijna 20 procent meer in aantal exemplaren."Ook het kabinet van Vlaams minister van Leefmilieu Joke Schauvliege (CD&V) erkent dat de inzameling van smartphones "nog niet zo efficiënt loopt als we wel zouden willen. Onder meer daarom zetten we ook via scholen en verenigingen inzamelacties op." Met een dubbel doel: ongebruikte toestellen inzamelen maar ook en vooral jongeren sensibiliseren. Alleen betreurt Recupel dat scholen nu maar eenmaal per kalenderjaar zo'n inzamelactie mogen organiseren, en dan nog slechts gedurende twee weken.
